BA là gì? Cần học gì để trở thành Business Analyst?

BA đang trở thành một nghề hot trong lĩnh vực công nghệ thông tin và được nhiều bạn trẻ hứng thú tìm hiểu. Vậy BA là gì, nghề BA là gì, BA là ngành gì? Làm BA là làm gì? Hãy cùng VTI Academy tìm hiểu về business analyst thông qua bài viết dưới đây!

1. Business Analyst (BA) là gì?

Business Analyst (viết tắt BA) được hiểu là nghề phân tích dữ liệu doanh nghiệp. Những người làm BA thường tập trung vào việc hiểu rõ các quy trình kinh doanh, nhu cầu khách hàng và các yếu tố thị trường để đảm bảo doanh nghiệp luôn được phát triển đúng hướng, đúng mục tiêu và đạt được các kết quả tốt nhất. Chức vụ này đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về cả hai lĩnh vực kinh doanh và công nghệ.

2. Làm BA là làm gì? Mô tả công việc của vị trí Business Analyst

Vị trí Business Analyst đòi hỏi một kiến thức sâu rộng trong lĩnh vực phân tích, dự báo, và quản lý ngân sách tài chính. Họ cũng cần phải hiểu rõ về các yêu cầu về báo cáo và tuân thủ quy định, cũng như những yếu tố quyết định thành công và các chỉ số hoạt động quan trọng.

Dưới đây là mô tả công việc của Business Analyst, giúp định hình nhiệm vụ mà các chuyên gia phân tích kinh doanh cần thực hiện:

• Khả năng làm việc với đồng nghiệp và các bên liên quan để hiểu sâu hơn về các yêu cầu kinh doanh quan trọng.
• Khả năng phân tích mô hình dữ liệu để đưa ra kết luận hợp lý.
• Phát triển các giải pháp sáng tạo để thay đổi chiến lược và hoạt động, đây là vai trò chính của Business Analyst.
• Thành thạo trong việc phát minh ra các quy trình hoặc hệ thống cần thiết để thực hiện các thay đổi.
• Giao tiếp hiệu quả và kỹ năng giữa các cá nhân để tương tác với quản lý cấp cao về việc thực hiện các thay đổi.
• Kiến thức và chuyên môn vững chắc trong việc đánh giá tác động của những thay đổi.
• Năng lực viết báo cáo và thuyết trình để làm nổi bật ảnh hưởng của những thay đổi bạn đã thực hiện.
• Thực hiện các bài kiểm tra, khảo sát và hội thảo là một phần trong hoạt động hàng ngày của bạn.

Nhiệm vụ của Business Analyst bao gồm nhiều lĩnh vực chuyên môn và nghiệp vụ đa dạng. Trong trường hợp này, Business Analyst thường được phân thành ba chuyên môn chính sau.

Management Analyst (Chuyên gia phân tích quản lý)

Management Analyst, còn được gọi là chuyên gia phân tích quản lý, đóng vai trò tư vấn viên trong việc đưa ra các giải pháp quản lý hiệu quả cho doanh nghiệp. Chức năng chính của họ là hỗ trợ nhà quản lý trong việc phân tích các hoạt động và vấn đề đang tồn tại trong doanh nghiệp. Bằng cách làm điều này, họ có thể đề xuất các phương án giảm chi phí không cần thiết và tăng cường hiệu suất kinh doanh cho tổ chức hoặc công ty.

Systems Analyst (Chuyên viên phân tích hệ thống vận hành)

Systems Analyst, còn được biết đến như chuyên viên phân tích hệ thống vận hành, có nhiệm vụ đánh giá hệ thống và cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin của một tổ chức và tìm cách cải thiện chúng. Công việc này yêu cầu Systems Analyst phải có kiến thức chuyên môn cao về công nghệ và hiểu rõ về phương thức kinh doanh hiện tại của doanh nghiệp.

Data Analyst (Chuyên gia phân tích dữ liệu)

Chuyên gia Data Analyst chịu trách nhiệm phân tích, thu thập, và quản lý dữ liệu liên quan đến doanh số bán hàng, nghiên cứu thị trường, logistics, hoặc các hoạt động khác của doanh nghiệp. Họ sử dụng kiến thức chuyên môn để đảm bảo chất lượng và độ chính xác của dữ liệu này. Sau khi đã xử lý dữ liệu, họ sẽ thực hiện phân tích và trình bày thông tin một cách logic, giúp tổ chức đưa ra các quyết định kinh doanh có cơ sở hơn.

3. Vai trò của Business Analyst trong môi trường doanh nghiệp hiện đại

Giao tiếp và hỗ trợ

Các Business Analyst đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự hợp tác hiệu quả trong tổ chức. Giao tiếp đóng một phần quan trọng trong việc xây dựng sự hợp tác này. Nhiệm vụ chính của BA là thu thập yêu cầu từ các bên liên quan, và vai trò này giúp tránh chi phí không cần thiết do sự hiểu lầm về yêu cầu.

Làm việc trong vai trò nhà phân tích kinh doanh, họ phải hiểu rõ những bên liên quan đa dạng trong tổ chức, bao gồm chủ doanh nghiệp, bộ phận CNTT, trưởng nhóm kỹ thuật, chuyên viên kiểm định chất lượng (QAs), và người dùng cuối. Dựa trên sự hiểu biết này, họ thiết lập các kênh liên lạc chặt chẽ để truyền đạt thông tin phù hợp đến đúng đối tượng để đạt được mục tiêu.

Xây dựng môi trường giao tiếp thân thiện để kết nối mọi người và các nhóm là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất để đảm bảo giao tiếp hiệu quả. Tổ chức cuộc họp có sự tập trung vào việc đặt các câu hỏi thích hợp để hiểu rõ nhu cầu dự án, lắng nghe một cách tận tâm và truyền đạt thông tin thích hợp cho nhóm CNTT là tất cả phần của công việc của một BA.

Giám sát quy trình làm việc và công cụ phân tích

Để đạt được mục tiêu, quy trình phải được thiết kế có cấu trúc và tối ưu, bên cạnh việc xác định các yêu cầu liên quan đến thu thập thông tin, phạm vi, và mức độ ưu tiên. Điều quan trọng là bước đầu và thứ hai trong việc xác định phạm vi của dự án, tức là việc xác lập yêu cầu, và đây là nhiệm vụ quan trọng của các nhà phân tích kinh doanh. Họ tận dụng nhiều kỹ thuật khác nhau như brainstorming, phỏng vấn, và tổ chức cuộc họi thảo để thực hiện phân tích.

Các nhà phân tích kinh doanh thường phát triển các mô hình quy trình kinh doanh, bao gồm cả các khung, lưu đồ, và sơ đồ chuyển đổi trạng thái. Đánh giá liên quan là một phần quan trọng, và do đó, BA sử dụng một chu trình phản hồi liên tục trong từng giai đoạn để đảm bảo không có thông tin nào bị thiếu sót trong việc đạt được các mục tiêu kinh doanh.

Khi chương trình phát triển, vai trò của BA trở nên quan trọng trong việc xác nhận và đề xuất sản phẩm cho các bên liên quan, đảm bảo rằng thời gian và tài nguyên được sử dụng một cách hiệu quả để tránh các vấn đề và lỗi.

Vận dụng các kiến thức

Để đóng góp một cách tối ưu cho tổ chức của bạn, bạn cần sử dụng tất cả các kỹ năng và kinh nghiệm của mình. Đối với những người làm BA, việc này đòi hỏi kỹ năng phân tích xuất sắc và khả năng nắm bắt kiến thức một cách nhanh chóng để trở thành một phần quan trọng của một doanh nghiệp.

Sở hữu kiến thức chuyên môn sẽ giúp bạn hiểu rõ các yêu cầu của các bên liên quan và kết nối chúng với mục tiêu của dự án. Ngoài ra, kiến thức này giúp bạn đánh giá rủi ro từ góc độ kỹ thuật và kinh doanh, sau đó, tạo ra giải pháp tối ưu.

Tuy nhiên, việc đề xuất giải pháp và thúc đẩy sự thay đổi trong các nhóm CNTT chỉ là một phần trong nhiệm vụ của BA. BA cũng phải có kiến thức về quản lý dự án và mục tiêu tổng thể để hiểu cách dự án liên quan đến quy trình kinh doanh từ đầu đến cuối. Điều này giúp BA trở thành người hướng dẫn tốt nhất để huấn luyện người dùng trong việc sử dụng các dự án để đạt được mục tiêu kinh doanh và đảm bảo tích hợp tốt nhất giữa quy trình kinh doanh và công nghệ.

4. Tương lai ngành Business Analyst tại Việt Nam

Ngành Business Analyst tại Việt Nam đang trở nên ngày càng quan trọng và có triển vọng tích cực. Các chuyên gia trong lĩnh vực này có thể đóng góp quan trọng vào sự phát triển và hiệu quả của doanh nghiệp trong môi trường kinh doanh ngày càng cạnh tranh và phức tạp. Các công ty, doanh nghiệp lớn cũng sẵn sàng chi trả mức lương + thưởng cao hơn cho những người làm ở vị trí này. Theo Salary Explorer, cấu trúc lương của các BA business analyst ở Việt Nam được thống kê như sau:

• Khoảng 65%, nằm trong khoảng từ 10.300.000 VND đến 14.300.000 VND.
• Khoảng 20% ​​có mức lương dưới 10.300.000 VND,
• Khoảng 10% nằm trong khoảng 14.300.000 VND đến 16.100.000 VND.
• Chỉ 5% cá nhân có mức lương trên 16.100.000 VND.

Mức lương theo số năm kinh nghiệm trong ngành BA:

• Dưới 2 năm: thu nhập xấp xỉ 10.100.000 VND.
• Từ 2 đến 5 năm: dự kiến ​​sẽ kiếm được 13.200.000 VND, cao hơn 31% so với người có kinh nghiệm dưới 2 năm.
• 5 đến 10 năm: có mức lương 18.400.000 VND, cao hơn 40% so với người có kinh nghiệm từ 2 đến 5 năm.
• 10 – 15 năm: 22.100.000 VND, cao hơn 20% so với người có năm đến mười năm kinh nghiệm.
• Nếu mức độ kinh nghiệm từ 15 đến 20 năm thì mức lương dự kiến ​​là 24.000.000 VND, cao hơn 9% so với người có
• 10 đến 15 năm kinh nghiệm.
• Cuối cùng, nhân viên có hơn 20 năm kinh nghiệm trong nghề nhận mức lương 26.000.000 VND, cao hơn 8% so với người có 15 đến 20 năm kinh nghiệm.

Hơn thế, theo báo cáo, các cá nhân làm việc ở vị trí BA Business Analyst tại Việt Nam có khả năng được tăng lương khoảng 13% sau mỗi 17 tháng.

5. Top 7 kỹ năng cần có của một Business Analyst

Kỹ năng giao tiếp

Với bản chất công việc của họ, các Business Analyst dành rất nhiều thời gian tương tác với người sử dụng, khách hàng, quản lý, và nhóm phát triển phần mềm. Các BA cần thể hiện khả năng giao tiếp rõ ràng khi truyền đạt thông tin liên quan đến yêu cầu dự án, thay đổi yêu cầu, và kết quả kiểm tra. Những yếu tố này thường đóng vai trò quyết định sự thành công của một dự án. Ngoài ra, kỹ năng về ngoại ngữ và việc sử dụng văn bản để truyền đạt thông tin cũng là những kỹ năng quan trọng đối với sự nghiệp của một BA.

Kỹ năng công nghệ

Để tìm ra các giải pháp kinh doanh, một Business Analyst cần phải nắm rõ các ứng dụng công nghệ hiện tại, nhận thức về các thành tựu có thể đạt được thông qua các nền tảng hiện tại, và áp dụng các công nghệ mới. Ngoài ra, kiến thức về kiểm thử phần mềm và thiết kế hệ thống kinh doanh cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình phân tích kỹ thuật. Để tương tác với khách hàng, bạn cần sử dụng ngôn ngữ kinh doanh, trong khi để tương tác với nhóm kỹ thuật, bạn cũng cần phải sở hữu kỹ năng này.

Kỹ năng phân tích

Để trở thành một Business Analyst xuất sắc, bạn cần sở hữu các kỹ năng phân tích để đảm bảo rằng nhu cầu kinh doanh của khách hàng được hiểu đúng và truyền đạt một cách chính xác vào các sản phẩm. Ngoài ra, công việc của một BA thỉnh thoảng đòi hỏi phân tích dữ liệu, tài liệu, kết quả khảo sát từ người dùng cuối và quy trình làm việc để xác định các quy trình xử lý cần được cải thiện để giải quyết các vấn đề kinh doanh. Các kỹ năng phân tích mạnh mẽ là một lợi thế quan trọng của một Business Analyst thành công.

Kỹ năng xử lý vấn đề

Ngành IT luôn thay đổi rất nhanh, và công việc của các Business Analyst cũng thường xuyên phải thích nghi với sự biến đổi này. Khi các chuyên gia đang phát triển các giải pháp kinh doanh cho khách hàng, không có gì chắc chắn rằng những giải pháp đó sẽ được sử dụng, vì vậy khả năng tìm cách giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng và tiến triển thành công trong dự án là một trong những yếu tố quan trọng của một Business Analyst.

Kỹ năng ra quyết định

Đây là kỹ năng quan trọng khác của một người BA. Một BA nên có khả năng đánh giá tình hình tốt, tiếp nhận đầu vào từ các bên liên quan và chọn một ra một hướng xử lý hợp lý với tình hình các bên.

Kỹ năng quản lý

Một kỹ năng mềm mà BA cần có là khả năng quản lý dự án. Lập kế hoạch phạm vi dự án, chỉ đạo nhân viên, xử lý yêu cầu thay đổi, dự báo ngân sách và quản lý giám sát sao cho tất cả mọi người trong dự án duy trì ràng buộc thời gian quy định chỉ là một số trong những kỹ năng quản lý mà một BA nên có.

Kỹ năng đàm phán và thuyết phục

Khi tham gia vào quá trình đấu thầu cho các dự án của khách hàng, kỹ năng đàm phán của một Business Analyst phải được sử dụng thường xuyên để đạt được mục tiêu của cả công ty và cung cấp một giải pháp phù hợp cho khách hàng. Để duy trì mối quan hệ tốt với các nhóm như kinh doanh và kỹ thuật, cũng như với các đối tác bên ngoài, một Business Analyst cần phải có kỹ năng đàm phán và thuyết phục mạnh mẽ.

6. Học gì để trở thành Business Analyst?

Vậy Business Analyst học ngành nào và cần học thêm những gì? Dưới đây là một số ngành học mà bạn có thể tham khảo:

Hệ thống thông tin quản lý

Trong lĩnh vực quản lý thông tin, bạn có cơ hội tiếp cận kiến thức và trang bị bản thân để trở thành một chuyên gia Business Analyst chuyên nghiệp. Tại các trường đại học, bạn sẽ được đào tạo về nhiều lĩnh vực như công nghệ thông tin, quản lý thông tin, hoặc kinh tế. Nếu bạn có khả năng kết hợp cả kiến thức về công nghệ thông tin và kinh tế, thì bạn đã có một lợi thế mạnh trong ngành này.

Công nghệ thông tin (IT)

Các sinh viên trong lĩnh vực Công nghệ thông tin có một lợi thế về kiến thức về công nghệ, quy trình vận hành, và phát triển hệ thống phần mềm chuyên nghiệp. Nếu bạn quyết định chuyển hướng sang lĩnh vực Business Analyst, bạn sẽ cần bổ sung kiến thức chuyên môn về kinh tế, quản trị kinh doanh, và tài chính. Ngoài ra, kỹ năng làm việc nhóm cũng là một yếu tố quan trọng không thể thiếu.

Nhóm ngành kinh tế – quản lý

Các bạn theo học ngành kinh tế sẽ có kiến thức sâu về lĩnh vực này. Tuy nhiên, để trở thành một chuyên gia phân tích kinh doanh, bạn cần bổ sung kiến thức về công nghệ. Vì vậy, nếu bạn quyết định theo đuổi sự nghiệp Business Analyst, hãy đầu tư thời gian để nâng cao kiến thức về công nghệ thông tin.

7. Kết luận

Trên đây là những thông tin kiến thức căn bản để giúp bạn hiểu được BA là gì, làm BA là làm gì và học gì để trở thành Business Analyst!

Tham khảo ngay khoá học BA của VTI Academy, học viện đào tạo CNTT trực thuộc tập đoàn VTI Group!

Khóa đào tạo Business Analyst được VTI Academy chăm chút trong từng bài giảng, các kiến thức chất lượng từ cơ bản tới nâng cao. Đội ngũ giảng viên là các BA đã từ 5-10 năm kinh nghiệm luôn hỗ trợ 24/7. Sau khi kết thúc khóa học, học viên có thể đáp ứng được các yêu cầu của nhà tuyển dụng đưa ra cho vị trí BA.