Top 5 sách lập trình Scratch hay nhất không nên bỏ qua

Trong kỷ nguyên công nghệ số, một trong những ngôn ngữ lập trình trực quan, dễ tiếp cận và phổ biến nhất hiện nay chính là Scratch. Với giao diện kéo thả, Scratch giúp người học, đặc biệt là học sinh tiểu học và trung học cơ sở, tiếp cận lập trình một cách thú vị như đang chơi trò chơi xếp hình. Bài viết này sẽ giới thiệu Top 5 sách lập trình Scratch hay nhất hiện nay, cùng với các tiêu chí lựa chọn và lưu ý trong quá trình học, để bạn có thể tận dụng tối đa hiệu quả từ hành trình chinh phục lập trình.

Tiêu chí lựa chọn sách lập trình Scratch

Việc chọn sách lập trình Scratch không chỉ dừng lại ở hình thức đẹp hay nội dung phong phú. Một cuốn sách tốt phải đảm bảo đáp ứng được nhu cầu học tập của từng đối tượng, đồng thời mang đến tính ứng dụng cao. Dưới đây là những tiêu chí quan trọng mà VTI Academy khuyến nghị.

Xem thêm: Phần mềm lập trình Scratch là gì? Hướng dẫn tải và cài đặt

1. Phù hợp với đối tượng

Mỗi lứa tuổi và trình độ sẽ có cách tiếp nhận kiến thức khác nhau. Đối với học sinh tiểu học, sách lập trình Scratch cần có nhiều hình ảnh minh họa, ngôn từ đơn giản, ví dụ thực tế để khơi gợi hứng thú. Với học sinh THCS hoặc người lớn mới bắt đầu, sách lập trình Scratch có thể đi sâu hơn vào tư duy thuật toán, cách kết hợp các khối lệnh để xây dựng sản phẩm hoàn chỉnh.
Chọn đúng sách lập trình Scratch phù hợp giúp người học không cảm thấy quá tải hoặc quá đơn giản, từ đó duy trì sự hứng khởi.

2. Nội dung bài bản

Một cuốn sách tốt cần được thiết kế theo trình tự: từ cơ bản đến nâng cao. Người học phải được dẫn dắt qua từng bước như: Làm quen với giao diện Scratch; Hiểu các nhóm lệnh cơ bản; Thực hành qua dự án nhỏ và Ứng dụng nâng cao trong trò chơi, hoạt hình, câu chuyện tương tác. Nội dung bài bản sẽ giúp học viên có nền tảng chắc chắn, tránh học rời rạc và nhanh quên.

3. Tác giả uy tín

Sách lập trình Scratch được viết bởi các tác giả uy tín, giảng viên chuyên ngành hoặc chuyên gia trong lĩnh vực STEM sẽ đáng tin cậy hơn. Họ không chỉ cung cấp kiến thức chuẩn xác mà còn chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, giúp người học rút ngắn quá trình khám phá.

4. Đánh giá từ cộng đồng

Trước khi chọn mua sách lập trình Scratch, việc tham khảo đánh giá của những người đã học là rất quan trọng. Cộng đồng người học Scratch, từ phụ huynh, giáo viên đến học sinh, sẽ cung cấp cái nhìn khách quan về mức độ hiệu quả và tính dễ hiểu của sách.

Top 5 sách lập trình Scratch hay nhất hiện nay

Sau khi nghiên cứu và tổng hợp từ nhiều nguồn, VTI Academy xin giới thiệu 5 cuốn sách lập trình Scratch được đánh giá cao, giúp người học phát triển từ cơ bản đến nâng cao.

1. Tự học lập trình Scratch - Tác giả: Bùi Việt Hà

Đây là một trong những cuốn sách lập trình Scratch tiếng Việt hiếm hoi được biên soạn bài bản và dễ hiểu. Sách hướng dẫn chi tiết từ các thao tác cơ bản trong Scratch cho tới cách xây dựng trò chơi và ứng dụng đơn giản.

Điểm mạnh:

• Giải thích dễ hiểu, có hình minh họa sinh động.

• Nội dung bám sát chương trình tin học phổ thông.

• Có bài tập ứng dụng thực tế giúp rèn luyện tư duy logic.

Có thể nói đây là cuốn sách dễ hiểu nhất về Scratch trên thị trường, phù hợp cho cả học sinh tiểu học, THCS và cả phụ huynh muốn đồng hành cùng con học lập trình. Cuốn sách này giúp bạn hiểu rõ cấu trúc và nguyên lý hoạt động của Scratch, đặt nền tảng vững chắc trước khi học nâng cao.

Link sách: Tự học lập trình Scratch.

2. Getting Started With Scratch 3.0 – MIT Media Lab

Đây là tài liệu chính thức được phát hành bởi MIT Media Lab, nơi phát triển nền tảng Scratch. Cuốn sách này hướng dẫn người học từng bước – từ làm quen giao diện đến tạo ra các dự án sáng tạo như hoạt hình, trò chơi, kể chuyện, v.v.

Xem thêm: Tất tần tật về lập trình Scratch mà bạn chưa biết

Điểm mạnh:

• Nội dung chính chủ từ nhóm phát triển Scratch.

• Cực kỳ dễ hiểu, có minh họa trực quan.

• Phù hợp cho người mới bắt đầu học lập trình.

Cuốn sách hoàn hảo cho người mới học Scratch, học sinh tiểu học, hoặc giáo viên dạy STEM. Sách giúp bạn nắm được tinh thần sáng tạo của Scratch – học lập trình bằng cách làm, khám phá và thử nghiệm.

Link sách: Get Started with Scratch 3.0.

3. Book of Scratch – Volume 1 – Rik Cross & Tracy Gardner

Cuốn “Book of Scratch” là tài liệu được chia sẻ miễn phí theo giấy phép Creative Commons, tập trung hướng dẫn cách sử dụng Scratch qua các dự án thú vị: tạo game, thiết kế hoạt hình và mô phỏng khoa học.

Điểm mạnh:

• Giải thích sinh động, phù hợp cho cả trẻ em và người mới bắt đầu.

• Có nhiều ví dụ thực hành cụ thể.

• Được biên soạn bởi tác giả nổi tiếng trong cộng đồng Raspberry Pi và STEM.

Người mới bắt đầu học lập trình Scratch, giáo viên hoặc phụ huynh muốn dạy con học code có thể tham khảo đầu sách này. Sách không chỉ dạy kỹ năng kéo thả mà còn rèn luyện tư duy thiết kế, sáng tạo và tư duy logic – những yếu tố quan trọng của thế kỷ 21.

Link sách: Book Of Scratch Volumn 1.

4. Bài tập nâng cao với Scratch 3 – Tác giả: Nhiều tác giả

Sau khi nắm được kiến thức cơ bản, bạn có thể thử thách bản thân với cuốn “Bài tập nâng cao với Scratch 3”. Cuốn sách này tổng hợp hàng chục bài tập khó hơn, yêu cầu vận dụng logic, điều kiện, vòng lặp, biến, và sự kiện.

Xem thêm: Hướng dẫn lập trình Scratch từ A-Z cho người mới bắt đầu

Điểm mạnh:

• Giúp người học củng cố kỹ năng thông qua thực hành.

• Nhiều dạng bài tương tự đề thi “Hội thi tin học trẻ”.

• Có phần hướng dẫn chi tiết và đáp án để tự kiểm tra.

Đây là cuốn sách mà học sinh THCS, THPT hoặc người đã có nền tảng cơ bản về Scratch không thể bỏ qua. Sách giúp bạn chuyển từ mức “biết lập trình Scratch” sang mức “hiểu và vận dụng” để tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh.

5. Scratch Programming – Tác giả: Mike Bailey

Cuốn Scratch Programming của Mike Bailey được viết cho người mới bắt đầu lập trình nhưng muốn hiểu sâu hơn về cách hoạt động của Scratch. Sách giải thích chi tiết từng nhóm lệnh (Motion, Looks, Events, Control…), kèm ví dụ trực quan và bài tập sáng tạo.

Điểm mạnh:

• Lý thuyết vững, ví dụ cụ thể.

• Dễ áp dụng vào lớp học hoặc tự học.

• Cung cấp nền tảng tư duy để chuyển tiếp sang ngôn ngữ khác (Python, JavaScript).

Sách phù hợp với sinh viên CNTT, học sinh nâng cao, hoặc ai muốn hiểu sâu về nguyên lý lập trình. Đây là cuốn “bước đệm” hoàn hảo giữa học Scratch vui nhộn và lập trình thực sự.

Link sách: Scratch Programming.

Lưu ý khi sử dụng sách để học Scratch

Dù sở hữu những cuốn sách lập trình Scratch chất lượng, người học vẫn cần có phương pháp tiếp cận đúng đắn để đạt hiệu quả tối đa. VTI Academy khuyến nghị một số lưu ý quan trọng:

1. Kết hợp thực hành

Lập trình không phải là môn học chỉ đọc lý thuyết. Để nắm vững kiến thức, học viên cần thực hành trực tiếp trên phần mềm Scratch. Mỗi ví dụ trong sách nên được làm lại, tùy chỉnh và sáng tạo thêm. Việc này vừa giúp ghi nhớ, vừa mở rộng khả năng ứng dụng.

2. Tìm kiếm thêm tài liệu online

Scratch có cộng đồng người dùng khổng lồ trên toàn cầu, với vô vàn tài liệu miễn phí: video hướng dẫn, diễn đàn, dự án mẫu. Kết hợp giữa sách và tài liệu online giúp học viên tiếp cận nhiều góc nhìn, đồng thời rèn luyện khả năng tự học – kỹ năng không thể thiếu trong thế kỷ 21.

3. Không ngại thử và sai

Lập trình là quá trình liên tục thử nghiệm. Đặc biệt với Scratch, sai lầm không phải là thất bại, mà là bước đệm để học viên hiểu sâu hơn về cách vận hành chương trình. Hãy để trẻ thoải mái sáng tạo, thử nhiều hướng đi, và rút ra bài học từ từng lần chỉnh sửa.

Scratch là nền tảng hoàn hảo để trẻ em và người mới bắt đầu làm quen với lập trình. Việc lựa chọn sách lập trình Scratch phù hợp sẽ mở ra con đường học tập đầy hứng khởi, giúp người học không chỉ giỏi kỹ năng máy tính mà còn phát triển tư duy logic và sáng tạo.

Top 5 cuốn sách lập trình Scratch mà VTI Academy giới thiệu ở trên đều đã được nhiều học viên, phụ huynh và giáo viên tin tưởng lựa chọn. Dù bạn là người mới hay đang hướng đến những kỳ thi tin học, chắc chắn bạn sẽ tìm thấy cuốn sách phù hợp để đồng hành.

Hãy nhớ rằng sách lập trình scratch chỉ là công cụ. Thành công trong học Scratch đến từ sự kiên trì, niềm đam mê và tinh thần không ngại thử thách. Với sự đồng hành của VTI Academy, bạn sẽ có một hành trình học tập đầy thú vị, biến những ý tưởng nhỏ bé thành sản phẩm công nghệ thực sự.

Xem thêm: Học lập trình từ cơ bản tới nâng cao cho người mới bắt đầu - cam kết học xong làm được luôn